Σχετικά άρθρα
| ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Μάριος Παϊτάρης |
| Σάββατο, 15 Σεπτέμβριος 2012 08:26 |
|
Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή
Η χρονολογία συγγραφής του έργου θεωρείται άγνωστη. Εικάζεται ότι παρουσιάστηκε τελικά για πρώτη φόρα το 428 π.Χ. Πολλοί κριτικοί, συμπεριλαμβανομένου και του Αριστοτέλη, θεωρούν τον «Οιδίποδα Τύραννο» ως την κορυφαία τραγωδία που έχει γραφτεί ποτέ. Στον μύθο του Οιδίποδα διακρίνουμε την κοινή μοίρα, τον τραγικό κλήρο του ανθρώπου, που έρχεται στον κόσμο χωρίς να ερωτηθεί, είναι προορισμένος να αγωνίζεται στα τυφλά και να λύνει αινίγματα που του επιβάλλονται μυστηριωδώς, να επιμένει με αδιάλλακτο πείσμα να ανακαλύψει το μυστικό της ύπαρξής του, που το κρατούν ωστόσο ζηλόφθονα οι θεοί. Είναι αναγκασμένος να δρα, για να δικαιώσει την ανθρώπινη υπόστασή του, χωρίς να μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες των πράξεών του, και γι' αυτό τα αναπάντεχα αποτελέσματα της δράσης του να τον αιφνιδιάζουν και να τον τρομάζουν, καθώς βρίσκονται συχνά σε πλήρη αντίθεση με τις προθέσεις του. Είναι καταδικασμένος να ζει στο σκοτάδι της άγνοιας και του πόνου μέσα σ' έναν παράλογο και μυστηριώδη κόσμο, και, παλεύοντας συνεχώς, να οδηγείται παρά τη θέλησή του στη μοιραία κατάληξη, την a priori καταδίκη του σε θάνατο, που τη γνωρίζει, αφού είναι το μόνο από τα όντα που έχει επίγνωση του θανάτου.
Ο Λάϊος, βασιλιάς της Θήβας, έμαθε, σύμφωνα με έναν χρησμό από το Μαντείο των Δελφών, ότι ο γιος που θα αποκτούσε με τη γυναίκα του Ιοκάστη, θα γινόταν η αιτία του θανάτου του. Έτσι, φοβούμενος το χρησμό, μόλις γεννήθηκε το παιδί, το παρέδωσε σ' έναν βοσκό να το σκοτώσει. Εκείνος όμως το λυπήθηκε και το έδωσε σ' έναν βοσκό του βασιλιά της Κορίνθου, για να το παραδώσει στους κυρίους του, Πόλυβο και Μερόπη. Το παιδί μεγάλωσε και όταν κάποτε ένας συνομήλικος του το αποκάλεσε νόθο, εκείνο βάλθηκε να βεβαιωθεί για την καταγωγή του και πήγε στο μαντείο των Δελφών ώστε να μάθει την αλήθεια. Η απόκριση του μαντείου ήταν ότι θα σκοτώσει τον πατέρα του και θα παντρευτεί τη μητέρα του. Αυτός, νομίζοντας ότι οι αληθινοί γονείς του βρίσκονται στην Κόρινθο, αποφασίζει να μην επιστρέψει εκεί και ταξιδεύει προς τη Θήβα. Στο δρόμο μπλέκεται σε καβγά μ’ έναν άγνωστο και τον σκοτώνει, χωρίς να γνωρίζει ότι αυτός είναι ο πατέρας του, ο Λάιος. Φτάνοντας στη Θήβα, καλείται να αντιμετωπίσει τη Σφίγγα, ένα τέρας με πρόσωπο γυναίκας και σώμα λιονταριού, που προτείνει στους διαβάτες ένα αίνιγμα και θανατώνει όποιον δεν μπορεί να το λύσει. Ο Κρέων, διάδοχος του Λάιου στο θρόνο της Θήβας, προκηρύσσει ότι όποιος λύσει το αίνιγμα και σκοτώσει τη Σφίγγα, θα γίνει βασιλιάς των Θηβαίων και θα παντρευτεί την Ιοκάστη. Έτσι, επιβεβαιώνεται ο χρησμός: Ο Οιδίποδας λύνει το αίνιγμα, γίνεται βασιλιάς, παντρεύεται την μητέρα του Ιοκάστη και αποκτά μαζί της δυο γιους και δυο κόρες. Τότε οι Θεοί ρίχνουν έναν φοβερό λοιμό στη πόλη και αποκαλύπτεται ότι η μόνη λύση για τη σωτηρία της είναι να βρεθεί ο φονιάς του Λάιου και να θανατωθεί ή να εξοριστεί. Ο βασιλιάς Οιδίποδας, στην προσπάθεια του να βρει το φονιά και ν' απαλλάξει την πόλη απ' την επιδημία, φτάνει στην τρομερή αποκάλυψη της αλήθειας. Τότε, η Ιοκάστη αυτοκτονεί, ενώ εκείνος για να τιμωρήσει τον εαυτό του, αυτοτυφλώνεται και οδηγείται στην εξορία.
Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Βόλου σε συνεργασία με την εταιρεία θεάτρου «Artivities», ανέβασε φέτος την παράσταση σε σκηνοθεσία του Λιθουανού Τσέζαρις Γκραουζίνις. Η σκηνοθεσία διακατέχεται από λιτότητα όσο αναφορά στο αισθητικό της ύφος και σ’ όλα τα επιμέρους στοιχεία της παράστασης, σκηνογραφικά, ενδυματολογικά αλλά και σε επίπεδο ερμηνειών όπου εκεί κυριαρχεί μια αίσθηση αποστασιοποίησης. Ο Γκραουζίνις επικεντρώθηκε στην ατόφια ανάδειξη του κειμένου, δίχως να προσπαθεί να το μεταποιήσει ή να το μεταλλάξει σε κάτι άλλο από αυτό που είναι και με οδηγό του το ίδιο τον λόγο, στην εξαιρετική μετάφραση του Μίνωα Βολανάκη, παρουσίασε την σύγχρονη σκηνοθετική του οπτική πάνω στην αρχαία τραγωδία. Διάνθισε την παράσταση του με αρκετά ευρήματα τα οποία όμως δένουν απόλυτα με το «όλον» χωρίς να εμφανίζονται παράταιρα κι όντας ενταγμένα με τρόπο έξυπνο και ουσιαστικό. Το σημαντικότερο, κατά την γνώμη μου, επίτευγμα της σκηνοθεσίας του Γκραουζίνις, είναι η ερμηνευτική καθοδήγηση των ηθοποιών όπου η γραμμή του, απαλλαγμένη από στόμφο, δεν ακολουθεί μια γραφική απεικόνιση της δραματικότητας των καταστάσεων και κρατάει αποστάσεις από εξωστρεφείς ερμηνευτικές επιλογές του τύπου: «παίζουμε τραγωδία και το δείχνουμε», που έχουμε συναντήσει σε ουκ ολίγα ανεβάσματα αρχαίου δράματος, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Ο Αιμίλιος Χειλάκης είναι ένας συγκλονιστικός Οιδίποδας, με έντονη εσωτερικότητα στο τρόπο προσέγγισης του ρόλου, υπόδειγμα ερμηνευτικής λιτότητας με εξαιρετική ακρίβεια στην κίνηση του και με λεπτομερή απεικόνιση της τυπολογίας του ρόλου του Οιδίποδα και των ψυχικών του διακυμάνσεων . Εξαιρετικός και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ο οποίος σαν Ιοκάστη ήταν επιβλητικός αλλά χωρίς πολλές συναισθηματικές εξάρσεις, εξαιτίας προφανώς του γεγονότος ότι καλέστηκε να ερμηνεύσει έναν γυναικείο ρόλο και θα έπρεπε να αποφευχθεί οποιουδήποτε τύπου γραφικότητα στην υποκριτική απόδοση. Επίσης εντυπωσιακά ερμήνευσε τον Θεράποντα, προσφέροντάς μας τις καλύτερες του στιγμές, στην παράσταση. Πολύ καλή και η συνολική παρουσία του Χρήστου Σαπουντζή που ήταν σαφώς καλύτερος ως Εξάγγελος. Έξοχη η παρουσία του Χορού, ο οποίος είναι εξαιρετικά εύρυθμος σε όλες τις εκφάνσεις του, με κορυφαίο τον Κώστα Κορωναίο. Όλα τα επιμέρους στοιχεία της παράστασης ακολουθούν με ευλάβεια την σκηνοθετική γραμμή, με την πολύ καλή μουσική του Δημήτρη Θεοχάρη να τονίζει εύστοχα το υφολογικό μοτίβο της σκηνοθεσίας, με τους φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου και τα σκηνικά και τα κοστούμια του Κέννυ ΜακΛέλαν, να υπηρετούν πιστά το όραμα υψηλής αισθητικής του Λιθουανού σκηνοθέτη. Με τον «Οιδίποδα Τύραννο» ο Τσέζαρις Γκραουζίνις μας παραδίδει μια σπουδαία παράσταση και καταθέτει μια σημαντικότατη πρόταση πάνω στο αρχαίο δράμα.
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Παίζουν: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης Χρήστος Σαπουντζής Κώστας Κορωναίος Αλμπέρτο Φάις Γιάννης Τσεμπερλίδης Κώστας Σειραδάκης Παναγιώτης Εξαρχέας Ονίκ Κετσογιάν Γιώργος Παπανδρέου Τζεφ Μααράουι Τιμές εισιτηρίων: Υπόλοιπες παραστάσεις: 15/9 Θέατρο Πέτρας Πετρούπολη 17/9 Άλσος Βείκου 18/9 Θέατρο «Αλέξης Μινωτής» Αιγάλεω Ώρα έναρξης: 21.00 Προπώληση Εισιτηρίων ΠΑΡΑΓΩΓΗ |
| Τελευταία Ενημέρωση στις Κυριακή, 16 Σεπτέμβριος 2012 02:50 |
