Σχετικά άρθρα
| ΑΝΤΙΓΟΝΗ |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Μιχάλης Ταμπούκας |
| Τρίτη, 09 Απρίλιος 2013 19:38 |
|
Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ
Η απόσταση μεταξύ παιδικότητας και παλιμπαιδισμού είναι ανάλογη με την ευδαιμονία του μέτρου της πρώτης και της (περι)φερόμενης θλίψης του δεύτερου. Το μέτρο δεν έχει καμία σχέση με το μέτριο (που μπορεί να συνίσταται σε ημίμετρο), όπως το απλό με το απλοϊκό ή το λαϊκό με το λαϊκίστικο. Η αριστοκρατία της γνήσιας λαϊκότητας που το θέατρο εμπεριέχει εξ ορισμού στον πυρήνα του, βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα της νοθείας με την οποία μεταμφιέζεται ο λαϊκισμός, ενίοτε τόσο άτεχνα ώστε να χρησιμοποιεί τα δάχτυλα μπρος στα μάτια του ως μοναδική μάσκα. Τα ίδια δάχτυλα που αιωρούνται δημαγωγικά και για τη χειραγώγηση κατά την (εξ)ευτελ(ιστικ)ή της υποτίμηση της κάθε συναίσθησης. Ο καθρέφτης που το θέατρο στήνει απέναντι στην ανθρώπινη φύση κατά τη διατύπωσή του από τον Σαίξπηρ στον «Άμλετ» φωτίζει όλο τον κόσμο που είναι μια σκηνή κι εμείς οι ηθοποιοί του στο «Όπως Αγαπάτε», όπως και σε ό,τι περαιτέρω πρότερο ή κατοπινό κληροδοτείται για την αέναη έκφραση των ερωτημάτων που το θέατρο αναδιατυπώνει στην ατέρμονη ανάγκη της ύπαρξής του. Μπαίνουμε στο θέατρο. Η σκηνή άδεια. Πρακτικά ανύπαρκτη. Ένα πάτωμα με τάπητα στο ίδιο επίπεδο με τις πρώτες σειρές των καθισμάτων για το κοινό. Ολόγυρα μπροστά στους «τοίχους», σκηνικός φόντος μια κουρτίνα σαν από αυλαία. Καμία «θεατρική» ψευδαίσθηση. Μόνο καθαρή αίσθηση. Στη μέση μια καρέκλα σαλονιού παράστασης παλιάς όσο και το δράμα. Η Τραγωδία προηγήθηκε. Μπαίνουν στο χώρο οι ηθοποιοί και κάθονται στις θέσεις του επιπέδου της «σκηνής». Θεατές και θεώμενοι. Θύτες και θύματα σε ό,τι θα διαδραματιστεί στη συνέχεια. Όταν θα δράσουν. Σε κάποιο σημείο της κουρτίνας, ένας καθρέφτης.
Ο καταπληκτικός Γιάννης Στόλλας είναι ο κομπέρ–Κορυφαίος Χορού των άλλων προσώπων, μεταξύ αυτών και ένα παιδί, τη θαυμάσια Κωνσταντίνα Νταντάμη. Η εύφορη Ελένη Κούστα, ως νταντά μεγάλωσε τις κόρες του Οιδίποδα σαν παιδιά της. Η Ισμήνη, πασχίζοντας να κρατήσει ισορροπίες, κάποια στιγμή λυγίζει από το δυσβάσταχτο φόρτο. Η Ντένια Στασινοπούλου είναι συγκινητική στο εξαίσιο μέτρο της. Η Αντιγόνη είναι αποφασισμένη. Παιδί και γυναίκα. Ώριμη στην καθαρότητα της παιδικής ματιάς που βλέπει τη φθορά της ζωής όπως είναι: ωμή και άγουρη τυραννία σήψης που ματαιώνει ακυρωτικά την αλήθεια (α + λήθη) της καρδιάς, τη μόνη αληθινή της πατρίδα, πέρα και μέσα από την πικρή πραγματικότητα, που είναι η παιδική ηλικία. Η απώλειά της συνιστά την αφετηρία μιας τραγωδίας, που καμιά φορά συνειδητοποιείται όταν είναι πολύ αργά. Η Ηρώ Μπέζου είναι κρύσταλλο ανεκτίμητο. Ανακλά τις αμιγείς διαθλάσεις των θερμών χρωμάτων του πρίσματός του στον μονότονα ψυχρό περίγυρό της. Λαβωμένο περιστέρι και ματωμένη λέαινα συνάμα, η Αντιγόνη αντιστέκεται στη (δια)φθορά με ό,τι συνεχίζει να την πληγώνει στα όσα πληροφορείται. Γνωρίζει πως ό,τι και να ακούσει, αυτό που έχει να μάθει ο καθένας είναι για την άγνοια που (περι)ορίζει τη ζωή καθώς πολώνεται επιμεριστικά σε σημεία, ακόμη και πραγματικά. Ο πραγματισμός που (της μετα)φέρει ο Κρέων, δεν την αγγίζει. Της είναι ξένο σώμα. Ούτε η αλαζονεία του ως φορέα εξουσίας (εκτός + ουσίας). Ο γιος του Κρέοντα, ο Αίμων, προσπαθεί να του μιλήσει. Ο έξοχος Παναγιώτης Κατσώλης του απευθύνει το λόγο. Κανένας λόγος όμως δεν (δια)περνά (από) τα παράλογα γρανάζια της αναλγησίας. Ο μηχανισμός τους λειτουργεί για αυτήν και από αυτή.
Ο Κρέων μιλά στην Αντιγόνη ακόμη και τρυφερά. Αλλά αυτή η τρυφερότητα δεν είναι παρά μέρος του εμπαιγμού του. Το χιούμορ (humor = πνεύμα) του Γιάννη Μπέζου είναι καταλυτικά καίριο στην (υπο)στάση της υπόκρισής του: ο Κρέων εμπαίζει ειρωνικά την Αντιγόνη με το στυγνό κυνισμό της εξουσιαστικής του περιφρόνησης. Αστειεύεται επειδή την περιφρονεί. Όπως χλευάζει και την ύβρη. Όπως εξάλλου τα πάντα. Ανεξαιρέτως. Η αδιαλλαξία του τυράννου δεν βλέπει το λόγο, άλλο πόσο και στο γιατί να μην αστειευτεί. Χαριτολογεί χλευάζοντας. Δεν τον αγγίζει τίποτα. Ιδιοφυής ερμηνεία. Σύντομα οι (προ)θέσεις του αποσαφηνίζονται. Άλλωστε δεν φορά κανένα προσωπείο. Δεν το έχει ανάγκη. Είναι ο Κρέων. Όλοι το ξέρουν. Και πρώτα και καλύτερα απ’ όλους, η Αντιγόνη. Και εκεί ακριβώς, σ’ αυτό το σημείο είναι που κορυφώνεται η αντί(παρα)θεσή τους: στην (επι)γνώση. Αυτοί που στέκονται ανάμεσά τους, επιτελούν και το καθήκον να προφυλάγουν τη μεταξύ τους διαφορά: οι φρουροί, που για τον Κρέοντα δεν έχουν καμία απολύτως διαφορά με οιοδήποτε άλλο αναλώσιμο παίγνιο απ’ όσα κινεί με τα νήματα της ρουτινιέρικης σκακιέρας του. Νεώτερος, ο στιβαρός Κώστας Τραφαλής και πιο έμπειρος ο Ιωνάς, που υποδύεται ο εξαίρετος Δημήτρης Κανέλλος. Θα συζητήσει με την Αντιγόνη λίγο πριν πέσει το σκοτάδι. Με λεπτές αποχρώσεις διακυμάνσεων στην ερμηνευτική του γκάμα, είναι συγκλονιστικός. Στη σκηνική εμψύχωση του έργου του Ζαν Ανούιγ, ο Γιάννης Μπέζος κέντησε μια συνταρακτική δαντέλα υψηλού ερμηνευτικού επιπέδου, σκηνοθετώντας μία εξαιρετική παράσταση, άξια ιδιαίτερης προσοχής και διεθνούς παρουσίασης. Λιτή και παλλόμενη. Απέριττη και μεστή. Δωρική και ρέουσα. Παιγνιώδη και σπαρακτική. Όπως (σχεδόν) η ζωή. Και πολύ περισσότερο, ακόμα καλύτερα: θέατρο.
Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης
Γιάννης Στόλλας
Δημήτρης Κανέλλος
Ελένη Κούστα
Παναγιώτης Κατσώλης
Ηρώ Μπέζου
Κωνσταντίνα Νταντάμη
Ντένια Στασινοπούλου
Κώστας Τραφαλής Εξάρχεια Τετάρτη–Σάββατο: 21:15, Κυριακή: 20:00 Διάρκεια: 105΄
|
