Φωτεινή Κρόκου

η ακαταμάχητη «Χελώνα του Δαρβίνου»

 «Όπου κι αν κοιτάξω βλέπω μόνο ανθρώπους να συμπεριφέρονται σαν κτήνη και ανθρώπους που τους συμπεριφέρονται σαν να είναι κτήνη»

Η ταλαντούχα ηθοποιός υποδύεται μια διακοσάχρονη μεταλλαγμένη χελώνα που έρχεται αντιμέτωπη με το γένος των ανθρώπων στην προσπάθειά της να επιστρέψει στα νησιά που γεννήθηκε. Η Χελώνα του Δαρβίνου έχει ζήσει τα ιστορικά γεγονότα όλων αυτών των χρόνων και γνωρίζει με διαφορετικό τρόπο μερικές σημαντικές λεπτομέρειες της ιστορίας. Η ευφάνταστη αλλά και καταγγελτική αυτή δραματουργία του Χουάν Μαγιόργκα  έδωσε την δυνατότητα στην Φωτεινή να ενσαρκώσει έναν από τους πιο παράξενους ρόλους της διεθνούς δραματουργίας, ένα χαρακτήρα-πρόκληση. Μας μιλάει λοιπόν για την ηρωίδα της, για την κρίση και για τον τρόπο με τον οποίο ονειρεύεται να εργάζεται στο θέατρο…

Το να υποδύεστε μια χελώνα-γυναίκα διακοσίων χρόνων τι προκλήσεις παρουσιάζει;

    Αυτός ο ρόλος – και πιστεύω οποιοσδήποτε ρόλος που έχει ένα σουρεαλιστικό στοιχείο- , έχει πάντα έναν κίνδυνο: Να γίνει καρικατούρα. Η πρόκληση λοιπόν ήταν, όχι μόνο να «πείσει» σε τέτοιο βαθμό τον θεατή ότι το πλάσμα αυτό μπορεί και να είναι υπαρκτό αλλά και να φτάσει στο σημείο να ταυτιστεί με αυτό κι όχι με τους «ανθρώπους» του έργου, που στο κάτω-κάτω αυτοί αποτελούν και το «οικείο» του.

Η ιστορία, όταν την πρωτοδιαβάσατε, σε τι συμπέρασμα σας οδήγησε;

    Ότι ενώ ξεκινάει να αφηγείται η Χελώνα ιστορικά γεγονότα των τελευταίων διακοσίων χρόνων στην Ευρώπη, είναι σαν περιγράφει τα γεγονότα του σήμερα! Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Επαναλαμβάνονται δηλαδή οι ίδιες καταστάσεις και χειρισμοί και ίσως – και σε κάποιες περιπτώσεις-, να είναι και πιο «κεκαλυμμένα» όλα σήμερα, απλά αλλάζουν ονόματα χωρών και πολιτικών προσώπων.

    Αντιπροσωπευτικά δείγματα αυτών των συμπεριφορών, τα «είδα» στους τρεις ήρωες του έργου τον Καθηγητή, τον Γιατρό και την Μπέτυ: Ο άνθρωπος για «Ίδιον» συμφέρον, δεν διστάζει να εκμεταλλευτεί οτιδήποτε και οποιονδήποτε. Δεν υπολογίζει. Διότι δεν σέβεται. Αρχικά τον εαυτό του και έπειτα τον διπλανό. Ίσως θεωρεί ότι δεν θα «επιστρέψει» αυτή η συμπεριφορά στον ίδιο. Μα πώς όχι; Αφού είναι φυσικό επακόλουθο! Νομίζω μια φράση της Χάριετ είναι αρκετά αντιπροσωπευτική : «Όπου κι αν κοιτάξω βλέπω μόνο ανθρώπους να συμπεριφέρονται σαν κτήνη και ανθρώπους που τους συμπεριφέρονται σαν να είναι κτήνη». Ό,τι κάνουμε εν ολίγοις στον άλλο, είναι σαν να επιτρέπουμε αυτόματα να το κάνουν και σε μας.

    Αυτά τα δύο που προανέφερα, φυσικά συνδέονται. Μια τέτοια ατομική συμπεριφορά, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια ανάλογη αντιμετώπιση στις σχέσεις και κατ’ επέκταση σε συμπεριφορά λαού και κοινωνιών.

Αυτό που πιστεύω είναι πως δεν μπαίνουμε στην διαδικασία να αντιληφθούμε πως όση δύναμη έχει η ιδιοτέλεια, άλλη τόση και περισσότερη έχει η ανιδιοτέλεια. Και όμως! Επιμένουμε να επιλέγουμε το πρώτο! Το «γιατί» δεν είμαι σε θέση να το απαντήσω. Ίσως επειδή πιστεύουμε ότι έτσι εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα το «παρόν»μας και δεν βλέπουμε τις μακροπρόθεσμες διαστάσεις.

Με ποιο τρόπο δουλέψατε τον ρόλο κινησιολογικά αλλά και ερμηνευτικά;

   Ο ρόλος της χελώνας, δουλεύτηκε μαζί με τον δάσκαλό μου από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και σκηνοθέτη αυτής της παράστασης, Νίκο Σακαλίδη. Ακριβώς επειδή υπήρχε ο κίνδυνος της καρικατούρας που προανέφερα, θεώρησα ως την πιο ασφαλή οδό, να αντιμετωπίσω τον ρόλο της Χάριετ όπως αντιμετωπίζω οποιονδήποτε ρόλο. Να ανιχνεύσω δηλαδή ποιοι είναι οι στόχοι της, οι λόγοι των δράσεών της και λοιπά. Αν εγώ δεν την έβλεπα από απόσταση και ως κάτι «ξένο», δεν θα την «έβλεπε» έτσι ούτε ο θεατής. Αυτό σε αρχικό επίπεδο. Έπειτα, σε συνδυασμό με το παραπάνω, οδηγηθήκαμε μέσα από τις πρόβες και τον στόχο που είχε ο κύριος Σακαλίδης και στην εξωτερική της μορφή. Στην εικόνα και το στήσιμό της δηλαδή. Η κινησιολογία της προέκυψε τελευταία μετά από πολλές δοκιμές. Όταν «βρέθηκε», καταλάβαμε όλοι ότι ήταν «αυτό»!  Όλα αυτά όμως έγιναν παράλληλα κατά κάποιον τρόπο. Όταν δηλαδή άρχισα να «συναντάω» την Χάριετ, βρέθηκε και το «σώμα» της.

Ποια είναι η γνώμη σας για την θεατρική δράση στη χώρα μας σε καιρούς κρίσης;

    Θα μου επιτραπεί να πω κάτι που ίσως ακουστεί κυνικό, αλλά είναι πραγματικότητα : Οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτόν τον χώρο, πλην λίγων εξαιρέσεων, βίωναν πάντα κρίση.  Ναι. Σαφώς είναι εντονότερο τώρα. Και είναι και ο λόγος κάποιων «αγώνων» να επαναπροσδιοριστούν οι συνθήκες αυτές που θα μας επιτρέπουν να βρισκόμαστε σε αυτό το επάγγελμα με αξιοπρέπεια. Και δεν αναφέρομαι μόνο στους ηθοποιούς.

Όμως η αναζήτηση δουλειάς ανά τρίμηνο, ήταν κάτι γνώριμο σε όλους μας. Η ανασφάλεια των οικονομικών απολαβών, το ίδιο. Είναι γνωστό άλλωστε πως οι περισσότεροι άνθρωποι του χώρου κάνουν άλλες δουλειές παράλληλα. Πάντα υπήρχε κάποιο κόστος, προκειμένου να μπορούμε να συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σ’ αυτόν τον χώρο. Επομένως, ήταν εύλογο και η θεατρική δράση να μην επηρεαστεί τόσο από την κρίση. Αν διεκδικούμε δε, αυτό το κόστος να οδηγεί σε θεατρικές δουλειές όπου  οι συνεργασίες δεν θα μας «προσβάλλουν», θα βλέπουμε όλο και καλύτερες δουλειές. Αυτό ενέχει και μια προσωπική ευθύνη βέβαια. Διότι το «όχι» δεν είναι καθόλου εύκολο. Ακόμη και όταν κάτι «φωνάζει» εκμετάλλευση! Όσο γίνονται λοιπόν δουλειές, κατά τις οποίες «κόστος» δεν σημαίνει «εκπτώσεις», με τον θεατή να έχει την τελευταία και καταλυτική κουβέντα, μπορούμε να έχουμε θεατρική δράση. Και αν κρίνω από το γεγονός ότι αντιθέτως, σημειώθηκε μέχρι και μια μικρή αύξηση, τότε κατά την γνώμη μου ανταποκρινόμαστε επιτυχώς  στην ανάγκη μας να συνεχίζουμε να πιστεύουμε πως το «θέατρο», έχει λόγο ύπαρξης και εμείς τρόπους να προσαρμοζόμαστε και να βρίσκουμε λύσεις.

Ποια είναι τα προσεχή σας σχέδια;

   Επειδή είμαι ένας άνθρωπος που έχει σαν στόχο να δουλεύει με ανθρώπους του χώρου που εκτιμά τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά κι επειδή αυτό το «επάγγελμα» προσφέρει αυτή τη πολυτέλεια, έχουμε βρεθεί τρεις άνθρωποι και ετοιμάζουμε κάτι μαζί. Παράλληλα, αυτόν τον καιρό συμμετέχω σε πρόβες για μια παραγωγή που θα πραγματοποιηθεί πάλι στο θέατρο Αλκμήνη, τον Φεβρουάριο του 2014.

Ποια είναι τα όνειρά σας για το μέλλον;

   Προσπαθώ να λειτουργώ βάζοντας έναν στόχο τη φορά. Αν πρέπει να σκεφτώ όμως πιο μακροπρόθεσμα, θα ήθελα να με σκέφτομαι σε κάποια χρόνια να βρίσκομαι ακόμη σε αυτόν τον χώρο και να συνεργάζομαι μαζί με ανθρώπους που «κερδήθηκαν και κέρδισα» στην πορεία. Θεωρώ την δουλειά μας, μια ομαδική δουλειά στην οποία το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα είναι σε άμεση συνάρτηση με την ποιότητα μιας συνεργασίας, η οποία σαν βάση της έχει βέβαια ή έναν κοινό «κώδικα» ή έναν κοινό στόχο των συνεργατών.

Μη χάσετε τις δύο τελευταίες παραστάσεις της «Χελώνας του Δαρβίνου» στις 25 και 26 Δεκεμβρίου.

Κείμενο: Χουάν Μαγιόργκα

 Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ

Σκηνοθεσία: Νίκος Σακαλίδης

Σκηνογραφική & Ενδυματολογική επιμέλεια: Νίκος Σακαλίδης

Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης

Μουσική σύνθεση: Χρίστος Σερενές

Φωτογράφιση: Δημήτρης Λυκουρέζος

Γραφιστική επιμέλεια: Αγάπη Σωτηροπούλου

Videoartist: Φίλιππος Μπουραΐμης

Make-upartist: Αλεξάνδρα Μυτά

Βοηθοί Σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Ξενάκης

Οργάνωση παραγωγής: Γιώργος Κατινάς

Παίζουν: Ερρίκος Λίτσης

                  Φωτεινή Κρόκου

                  Ανδρομάχη Μαρκοπούλου

                  Τάσος Τζιβίσκος

Θέατρο Αλκμήνη

(Κεντρική Σκηνή)

Αλκμήνης 8

Γκάζι

Τηλέφωνο: 210 3428650

Παραστάσεις: Την Τετάρτη & Πέμπτη 25 και 26 Δεκεμβρίου στις 21:15 Τιμές εισιτηρίων: 12€, 8€ φοιτητικό – κάρτες ανεργίας

Διάρκεια παράστασης: 80΄